LƯỢM LẶT MỘT SỐ THÀNH NGỮ, TỤC NGỮ, CÂU CÁCH NGÔN HAY TRONG HÁN TỰ - Sưu tầm

 

1-無 古 不 成 今Vô cổ bất thành kim: Không có xưa thì không có nay

2-格物致知 Cách vật trí tri: Truy cứu tới cùng cái lí của sự vật.

3- 己所不欲, 勿施於人Kỉ sở bất dục, vật thi ư nhân: Cái gì mình không muốn, thì đừng làm cho người.

4-知彼知己, 百戰不殆 Tri bỉ tri kỉ, bách chiến bất đãi: Biết địch biết mình, trăm trận đánh không sợ thua.(còn nói là :百戰百勝 bách chiến bách thắng)

5-運去 金成 鐵, 時 來 鐵 似 金Vận khứ kim thành thiết, thời lai thiết tự kim: Cái vận đi mất thì vàng thành sắt, còn lúc thời tới rồi thì sắt hoá thành vàng.

6-畫 虎 畫 皮 難 畫 骨知 人 知 面 不 知 心

Hoạ hổ hoạ bì nan hoạ cốt, Tri nhân tri diện bất tri tâm: Vẽ cọp chỉ vẽ da khó vẽ xương, Biết người biết mặt không biết lòng (Có dị bản là: “Tri nhân khẩu diện bất tri tâm”, chữ “khẩu” là một chữ lạc lõng !

7-貧 居 鬧 市 無 人 問,富 在 深 山 有 客 尋 Bần cư náo thị vô nhân vấn, Phú tại thâm sơn hữu khách tầm: Nghèo mà ở nơi phố chợ không ai hỏi tới, Giàu mà ở rừng sâu cũng có khách tìm (Có dị bản là: “Phú tại sơn lâm hữu viễn thân”, không đối bằng câu trên)

8-知行合一Tri hành hợp nhất: tri 知 và hành 行 phải đi đôi với nhau.

9-佛口蛇心 Phật khẩu xà tâm: Miệng Phât mà lòng rắn (Hay:”Khẩu Phật tâm xà”)

10-一笑千金 Nhất tiếu thiên kim: Một tiếng cười của người đẹp đáng giá nghìn vàng.

11-一字千金 Nhất tự thiên kim: Một chữ đáng giá nghìn vàng.

12-門當戶對 Môn đương hộ đố: iCổng và cửa nhà tương xứng. Ý nói nhà cửa, gia thế, địa vị hai gia đình cưới gả phải tương đương. (Nhiều người nói sai thành “môn đăng hộ đối”!)

13-百聞不如一見 Bách văn bất như nhất kiến: Trăm lần nghe nói tới không bằng một lần thấy tận mắt.

14-老蚌生珠 Lão bạng sinh châu: Con ngọc trai già mà còn có ngọc, ý nói cha con cùng có tài năng. (Sau chỉ người già được sinh con. Sau gọi đùa người đàn bà cao tuổi còn sinh con. )

15-含血噴人 Hàm huyết phún nhân: Ngậm máu phun người (Câu đầy đủ là”:Hàm huyết phún nhân, tiên ô tự khầu”: Ngậm máu phun người,dơ miệng mình trước)

16-仙風道骨 Tiên phong đạo cốt: Cốt cách dáng dấp của bậc tiên.

17-指雞罵狗 Chỉ kê mạ cẩu: Trỏ gà mắng chó. Nghĩa bóng: Chửi xéo, chửi bóng gió.

18-殺雞取卵 Sát kê thủ noãn: Giết gà lấy trứng. Tỉ dụ tham lợi nhỏ trước mắt mà làm hại tới lợi ích lâu dài.

19-割雞焉用牛刀 Cát kê yên dụng ngưu đao: Giết gà đâu cần phải dùng dao mổ bò.

20-聞 其 聲 見 其 形Văn kỳ thanh, kiến kỳ hình: Nghe tiếng ,thấy hình (Có người nói là “danh kỳ thanh, kiến kỳ hình” là không đúng. Kiến văn là thấy nghe)

Nguồn: 

FB Quy La (https://www.facebook.com/quy.la.545?fref=nf)

và nguyenho1415.wordpress.com

Sưu tầm: Đọc lại bài thơ ngày xưa đã học trong sách Englsh for Today: STOPPING BY WOODS ON A SNOWY EVENING của Robert Frost

Bài sau đây chép từ trang web của báo Nghiên Cứu Quốc Tế

http://nghiencuuquocte.org/2021/03/07/

&

07/03/1923: “Stopping by Woods on a Snowy Evening” được xuất bản

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nguồn: “Stopping by Woods on a Snowy Evening” is published, History.com 

Vào ngày này năm 1923, New Republic đã cho xuất bản bài thơ Stopping by Woods on a Snowy Evening (Dừng Chân ven Rừng một Chiều Tuyết Xuống) của Robert Frost. Bắt đầu bằng dòng thơ nổi tiếng “Whose woods these are, I think I know. His house is in the village though” (Rừng trước mặt thuộc về ai ta biết. Nhà chủ nhân ở mãi tận trong làng), bài thơ này đã giúp hàng triệu học sinh Mỹ làm quen với thơ ca. 

Giống như hầu hết các bài thơ của Frost, Stopping by Woods sử dụng giọng điệu của một nông dân New England giản dị – người đang chiêm ngưỡng một cảnh quan hàng ngày. Nhưng bản thân Robert Frost lại rất khác với những người kể chuyện mà ông đã tạo ra. Dù gắn bó lâu dài với New England và nông nghiệp, Frost thực ra đã chào đời ở California vào năm 1874 và tiếp tục sống ở đây cho đến khi cha ông, một nhà báo, qua đời khi ông lên 11 tuổi. 

Mẹ đã đưa Frost đến sống tại Massachusetts, nơi ông tốt nghiệp với tư cách là đồng thủ khoa của trường trung học. Tiếp đến, ông theo học tại Đại học Dartmouth và Harvard nhưng đã không hoàn thành chương trình ở cả hai trường. Ba năm sau khi tốt nghiệp trung học, Frost kết hôn với người bạn gái cũng là đồng thủ khoa với mình, Elinor White.

Frost đã cố gắng gầy dựng một trang trại ở New England nhưng không thành công, và gia đình ông, chẳng mấy chốc đã có tận 4 người con, đã phải vật lộn với đói nghèo trong hai thập niên. Frost ngày càng chìm trong trầm cảm, thậm chí ông có lẽ đã có ý định tự tử. Năm 1912, ông đưa gia đình sang Anh để bắt đầu lại cuộc sống mới. Ở đó, ông tập trung sáng tác thơ và cho xuất bản tập thơ mang tên A Boy’s Will vào năm 1913 – tác phẩm nhanh chóng giành được nhiều lời khen ngợi từ các nhà phê bình Anh và giúp ông giành được hợp đồng xuất bản tại Mỹ cho cuốn sách thứ hai của mình, North of Boston (1914). 

Công chúng Mỹ rất yêu thích Frost, khi ấy đã 40 tuổi, người quay trở về Mỹ khi Thế chiến I nổ ra và mua một trang trại khác ở New Hampshire. Ông tiếp tục xuất bản sách, giảng dạy và thuyết trình tại các trường Amherst, Michigan, Harvard, và Dartmouth, ngoài ra còn đọc thơ của mình tại lễ nhậm chức của Tổng thống Kennedy. Bi kịch vẫn đeo bám cuộc đời ông khi cậu con trai tự tử và cô con gái mắc chứng tâm thần. 

Dù Frost chưa từng tốt nghiệp đại học nhưng ông đã có đến 44 tấm bằng danh dự trước khi qua đời vào năm 1963.

&&& 

*Bản dịch thơ của Đông Yên 

(Nguồn: dinhsong.net) 

STOPPING BY WOODS ON A SNOWY EVENING

(Dừng Chân Ven Rừng Một Chiều Tuyết Xuống)

Robert Frost 

(Phần lớn nội dung bên dưới dựa vào một bài nghị luận văn chương bằng tiến Anh mà tôi đệ nạp khi theo học chương trình cử nhân tại Đại Học Cal State University of Long Beach.  Bài luận văn nầy nhận điểm “A!”, trong khi hệ thống điểm Hoa Kỳ chĩ có "A",  "A+" hoặc "A-" mà thôi.) 

Bối cảnh bài thơ vẫn là New England, nhưng những chi tiết đưa ra không chĩ nhằm mục đích minh họa.  Bối cảnh, nhân vật, và phối trí dàn dựng bài thơ chủ yếu là phương tiện truyền tải những tri giác của Robert Frost về cuộc đời.  Trong “Stopping by Woods on a Snowy Evening”, nhà thơ hóa dạng các chi tiết vật lý thành một dạng trầm tư về sự căng thẳng nào đó mà con người thường cảm nhận giửa trách nhiệm cuộc sống và quyến rủ sâu thẳm của cái chết, giữa con vật và kẻ siêu nhân, giửa thiên nhiên hữu hình và nhản giới xa xăm trừu tượng siêu hình.  Khi con ngựa giật nhẹ chuông cương, chúng ta được nhắc nhở rằng con người đang đối diện với một chủ đề phổ quát và mặt khác với một khoảnh khắc lặng yên của thiên nhiên hữu hình hữu hạn.  Trong số những ưu tư hàng đầu trong thi ca của Frost phải kể đến sự mong manh của cuộc đời, những hậu quả trong việc chối bỏ hay chấp nhận những điều kiện của đời mình, những dục vọng khôn nguôi, những vấn nạn trong duy trì tình nghĩa vợ chồng, nỗi lo sợ cô đơn và hiu quạnh, những thay đổi tất yếu, những dằn vặt giửa xã hội và cá nhân, giửa truyền thống và thực tại. Đoạn kết của bài thơ cơ hồ như gợi lên hình ảnh của một lử hành bị định mệnh bắt mãi mãi đi về phía trước, một dạng “Homo Viator” của Gabriel Marcel, một triết gia đồng thời là nhà siêu hình học hàng đầu của Pháp.  Những chiều không gian trong bài thơ chính là những hướng trình tâm linh của một tín đồ hành hương về nơi vô tận.  Bài thơ như một tiếng gọi về một hoài vọng xa xăm mơ hồ, đối ngược với hiện tượng bình lặng và ổn định của những giá trị bình lặng và ổn định quen thuộc mà con người trông cậy vào đó để tồn tại. 

** Thật khó tưởng tượng một bài bình nào ngắn gọn, bình dị, chặt chẽ, sâu sắc hơn thế! Tiếng Việt quả thật đã được tác giả sử dụng đạt đến mức vi diệu. Quý vị hãy thử đọc thêm lần nữa xem sao. Còn tôi đã đọc hàng chục lần rồi, lần nào cũng đều thấy hay y như lần đầu ! - TS Hoàng Anh Dũng 

Stopping by Woods on a Snowy Evening

Robert Frost

Whose woods these are I think I know.

His house is in the village, though;

He will not see me stopping here

To watch his woods fill up with snow.

My little horse must think it queer

To stop without a farmhouse near

Between the woods and frozen lake

The darkest evening of the year.

He gives his harness bells a shake

To ask if there is some mistake.

The only other sound’s the sweep

Of easy wind and downy flake.

The woods are lovely, dark and deep,

But I have promises to keep,

And miles to go before I sleep,

And miles to go  before I sleep.

DỪNG CHÂN VEN RỪNG MỘT CHIỀU TUYẾT XUỐNG

Người dịch: Đông Yên 

Rừng trước mặt thuộc về ai ta biết.

Nhà chủ nhân ở mãi tận trong làng;

Ông đâu biết có ta đang dừng lại

Để nhìn rừng phủ kín tuyết đang rơi.

Con ngựa nhỏ cũng dường như tự hỏi

Sao lại dừng trong chiều vắng cuối năm

Khi phía trước không nhà không trang trại

Từ khu rừng đến hồ nước đóng băng. 

Nó giật nhẹ chuông cương như muốn hỏi

Phải chăng đây là lầm lẫn nào chăng.

Lời hồi đáp là gió ngàn đang thổi

Là mênh mông tuyết phủ xuống bốn bề. 

Rừng khả ái, âm u và thăm thẳm,

Nhưng ta còn những hứa hẹn phải đi,

Trước khi ngủ, một hành trình vô tận,

Một hành trình vô tận sẽ phải đi.

 Nguồn: http://nghiencuuquocte.org/2021/03/07/stopping-by-woods-on-a-snowy-evening-duoc-xuat-ban/