Truyện cổ Việt Nam: Chú Cuội Cung Trăng - The Tale of Uncle Cuội and the Moon

 

Here is the illustration inspired by the folk tale "The Tale of Uncle Cuội and the Moon." It portrays Cuội holding onto the roots of the mystical tree as it ascends into the heavens under the glowing full moon. ChatGPT

    Chú Cuội Cung Trăng 

    Truyện cổ tích Chú Cuội Cung Trăng kể về chàng tiều phu nghèo tên Cuội. Trong một lần kiếm củi trong rừng anh khám phá được một thứ cây lạ. Cây này đã giúp một đàn cọp con hồi sinh. Chính Cuội đã thấy cọp mẹ nhai rồi mớm loại cây này cho những đứa con của mình, sau đó thì những chú cọp con này đã sống lại. 

    Trên đường đem cây về nhà, Cuội đã gặp phải một lão ăn mày nằm chết ở đường. Chợt nhớ ra mình có giống cây lạ, Cuội liền nhai và mớm cho cụ. Chẳng mấy chốc cụ đã sống lại. Khi biết được đầu đuôi câu chuyện, ông lão đã nói rằng đây là cây thuốc quý trời ban cho Cuội để cứu giúp đời. Ông còn dặn Cuội không được tưới nước bẩn lên nó, nếu không cây sẽ bay lên trời. Nhưng trong một lần quên lời chồng dặn, người vợ của Cuội đã tưới nước bẩn lên cây. Chẳng mấy chốc mặt đất chuyển động, cây bật rễ chuẩn bị bay lên. Đúng lúc đó, Cuội về, thấy cây quý của mình đang rời khỏi mặt đất, Cuội ôm lấy cây không buông rồi cùng nó bay lên cung trăng.

    The Tale of Uncle Cuội and the Moon

    The folk tale Uncle Cuội and the Moon tells the story of a poor woodcutter named Cuội. One day, while gathering firewood in the forest, he discovered a mysterious tree. This tree had the power to bring creatures back to life. Cuội witnessed a mother tiger chewing the leaves of the tree and feeding them to her cubs, who then miraculously came back to life.

    On his way home with the tree, Cuội encountered an old beggar who had died on the road. Remembering the miraculous tree, Cuội chewed its leaves and fed them to the old man. In no time, the old man came back to life. After learning about the miraculous tree, the old man explained that it was a divine gift given to Cuội to help save lives. He also warned Cuội never to water the tree with dirty water, as it would cause the tree to fly up to the heavens.

    However, one day, Cuội's wife forgot his warning and accidentally watered the tree with dirty water. Suddenly, the ground began to shake, and the tree started to uproot itself and ascend to the sky. At that moment, Cuội returned home and saw his precious tree leaving the earth. Desperate, he clung to the tree and refused to let go. As a result, both Cuội and the tree were carried up to the moon, where he has remained ever since.

Translated by OpenAI / ChatGPT

 

Truyện cổ Việt Nam: Sự Tích Dưa Hấu - The Legend of the Watermelon

  

Here is the illustration based on "The Legend of the Dưa Hấu (Watermelon)." It showcases the harmonious and triumphant moment of An Tiêm's family on the island, surrounded by watermelons and trade with sailors. ChatGPT

Vào đời Vua Hùng Vương thứ 18, nhà Vua có một cậu con trai nuôi tên là Mai Yển, hiệu là An Tiêm. Khi lớn lên, An Tiêm cưới vợ và được Vua tín dụng. Cậy nhờ có ơn Vua, An Tiêm cho rằng mình có thể tự gây dựng sự nghiệp mà không cần nhờ đến ai. Vô tình những lời nói này đã lọt đến tại Vua, cho rằng An Tiêm là kẻ kiêu ngạo, Vua bèn đày An Tiêm cùng vợ con ra một hòn đảo xa.

Khi bị đày ra đảo, vợ chồng họ cùng nhau khai hoang trồng trọt để kiếm sống. Bỗng một ngày có con chim từ phương Tây bay đến nhả một hạt đen gì đó xuống đất. Ít lâu sau, hạt nảy mầm và cho ra một loại quả vỏ xanh, ruột đỏ và rất nhiều nước. An Tiêm đặt tên cho nó là Dưa Hấu và đem trồng khắp nơi.

Một ngày nọ có chiếc tàu bị dạt vào cù lao, lúc này họ cũng gần cạn nước để uống. Thấy có trái lạ họ đã ăn thử và từ đó đua nhau đổi lấy thực phẩm cho gia đình của An Tiêm. Tin truyền đến Vua, ông đã cho người đón An Tiêm về và phục chức cho anh. Từ đó, anh phân phát hạt dưa và cho dân chúng trồng ở khắp nơi ở vùng đất cát để làm giàu cho quê hương.

The Legend of the Dưa Hấu (Watermelon)

During the reign of the 18th Hùng King, the King had an adopted son named Mai Yen, who was given the title An Tiêm. When An Tiêm grew up, he married and earned the King's favor. Confident in the King's grace, An Tiêm believed he could build his fortune without relying on anyone. Unknowingly, these words reached the King, who considered An Tiêm arrogant. As a result, the King banished An Tiêm with his wife and children to a remote island.

Once exiled, the couple worked together to clear the land and cultivate crops to survive. One day, a bird flew from the west and dropped a strange black seed onto the ground. Shortly after, the seed sprouted and bore a fruit with a green rind, red flesh, and plenty of water. An Tiêm named it Dưa Hấu (watermelon) and began planting it across the island.

One day, a ship drifted ashore on the island. At that time, the sailors were running low on drinking water. Seeing the strange fruit, they tried it, and from then on, they began trading food for An Tiêm’s watermelons. This news reached the King, who summoned An Tiêm back and reinstated his position. 

From then on, An Tiêm distributed watermelon seeds to the people, encouraging them to cultivate the fruit in sandy areas to enrich their homeland.

Translated by OpenAI / ChatGPT

 

HINA, NGƯỜI PHỤ NỮ TRÊN MẶT TRĂNG - Truyện dân gian của người Hawaii về chị Hằng - Nguyễn Khắc Phước kể

    Tuổi tác ngày một cao, bà Hina càng ngày càng mệt mỏi. Cả ngày bà ngồi ngoài nhà dùng vồ đập vỏ cây tapa để lấy sợi làm quần áo cho gia đình.  Hina đã làm việc quá sức khi phải đập tapa cả ngày. Và khi đến khi trời tối, bà không còn thấy gì để đập tapa nữa, bà còn phải lấy quả bầu và mang nước về nhà. Bà thường vấp ngã trong bóng tối khi vác quả bầu đựng nước. Không có ai trong nhà giúp bà. Con trai bà đi thuyền từ đảo này sang đảo khác, cướp bóc của người ta, còn con gái bà thì đến sống với những người hoang dã trong rừng. Chồng bà trở nên nóng tính, và ông luôn bắt bà làm nhiều việc hơn nữa. 

    Khi Hina già đi, bà ngày càng mong muốn được đến một nơi mà bà có thể ngồi và nghỉ ngơi. Và một ngày nọ, khi bà được giao một nhiệm vụ đi bắt tôm bằng lưới giữa những tảng đá, bà đã kêu lên, "Ôi, giá như tôi có thể rời khỏi nơi này, và đến một nơi mà tôi có thể ở lại và nghỉ ngơi". 

    Cầu vồng nghe thấy Hina và thương hại bà. Nó tạo ra một con đường cong từ những tảng đá lên đến Thiên đường. Cầm chiếc lưới trong tay, bà đi dọc theo con đường đó. Bà nghĩ rằng mình sẽ lên Thiên đường rồi đến Mặt trời, và bà sẽ đi vào Mặt trời rồi nghỉ ngơi ở đó. 

    Bà đi mỗi lúc một cao hơn dọc theo vòm cầu vồng. Nhưng khi bà đi tiếp, tia nắng Mặt trời chiếu vào bà ngày càng mạnh hơn. Bà giơ chiếc lưới trên đầu và đi mãi. Nhưng khi bà vượt qua những đám mây và không còn gì che chở cho bà, những tia nắng mặt trời làm bà nóng như thiêu đốt. Bà cứ đi mãi, nhưng khi lên cao hơn, bà không thể đi nữa mà chỉ bò. Đến một lúc, sức nóng của những tia nắng mặt trời bắt đầu hành hạ bà và làm bà teo tóp lại. Bà không thể đi xa hơn nữa, và trượt trở lại dọc theo vòm cầu vồng, bà lại trở về mặt đất. 

    Lúc này trời đã tối rồi. Bà đứng bên ngoài ngôi nhà của mình và thấy chồng bà từ hồ nước trở về với một quả bầu đựng nước, loạng choạng và nói những lời khó chịu về bà. Và khi trông thấy bà, ông đã mắng bà vì bà đã không đến đó để mang quả bầu đựng nước vào nhà.  

    Bây giờ Mặt trời đã lặn và những tia nắng không còn chiếu xuống nữa, bà Hina cảm thấy khỏe lại. Bà nhìn lên bầu trời và thấy Trăng tròn ở đó, và bà nói: "Tôi sẽ đến Mặt trăng. Nơi đó rất yên tĩnh, và tôi có thể ngồi đó và nghỉ ngơi thật lâu.” 

    Nhưng trước tiên, bà vào nhà lấy quả bầu đựng tất cả những thứ quý giá nhất đối với bà. Bà bước ra khỏi nhà, mang theo quả bầu, và trước cửa nhà bà là một Cầu vồng Trăng. 

    Chồng bà đến và hỏi bà định đi đâu; vì bà mang theo quả bầu nên ông biết bà sắp đi xa. "Tôi sẽ đến Mặt trăng, nơi đó tôi có thể nghỉ ngơi", bà nói. Bà bắt đầu trèo lên vòm Cầu vồng. Và khi bà gần như đã ra khỏi tầm với của chồng, ông bật dậy và nắm lấy chân bà. Ông ngã ngửa ra sau, vặn vẹo và làm gãy chân bà. 

    Hina vẫn tiếp tục đi. Bà bị què và đau đớn ghê gớm, nhưng bà vẫn vui mừng khi đi trong đêm yên tĩnh. Bà cứ đi mãi. Bà đến nơi có các vì sao, bà đọc thần chú với chúng, để chúng có thể chỉ cho bà cách đến Mặt trăng. Rồi các vì sao chỉ đường cho bà, và cuối cùng bà đã đến Mặt trăng. 

    Bà đến Mặt Trăng với quả bầu đựng những vật sở hữu quý giá; và Mặt Trăng đã cho bà một nơi để nghỉ ngơi. Hina đã ở lại đó mãi mãi. Và người dân Hawaii có thể nhìn lên Mặt Trăng và thấy bà ở đó. Bà ngồi, chân bị què, và quả bầu bên cạnh. Khi nhìn thấy bà, mọi người gọi bà, không còn là "Hina" nữa, mà là "Lono Moku" — tức là  “Lono  Khập Khiễng". 

    Vào đêm trăng, khi ra đứng ngoài cửa, bạn có thể nhìn thấy bà ấy — Hina, người phụ nữ trên Mặt Trăng. Nhưng một số người nói rằng, thay vì quả bầu, bà đã mang theo tấm ván tapa và vồ; và rằng những đám mây mà bạn thấy xung quanh Mặt Trăng thực sự là những tấm vải tapa mịn mà Hina đã đập ra. 

 

Nguồn: 

Bản tiéng Anh của tác giả Padraic Colum.  

Tranh minh  hoạ của Juliette May Fraser. 

Đăng trên: https://fairytalez.com.

CHÓ RỪNG BỊ DÍNH THUỐC NHUỘM - Chuyện cổ Pakistan - Nguyễn Khắc Phước kể

 CHÓ RỪNG BỊ DÍNH THUỐC NHUỘM

Chuyện cổ Pakistan

Nguyễn Khắc Phước kể

 

Một con chó rừng bị rơi vào một chiếc bình lớn chứa đầy thuốc nhuộm  khi đang rình mò. Khi nó trở về nhà, tất cả bạn bè đều ngạc nhiên nói: 

“Mầy đã gặp chuyện gì vậy?” 

Nó cong đuôi trả lời: “Có thứ gì trên đời đẹp như tao không? Nhìn tao này! Đừng ai gọi tao là ‘chó rừng’ nữa nhé.” 

“Vậy tụi tao phải gọi mày là gì?” các bạn nó hỏi. 

“Công, từ nay tụi bây gọi tao là Công,” chó rừng trả lời, vừa khệnh khạng đi lại vừa nhìn lên trời. 

“Nhưng một con công có thể xòe đuôi rất đẹp. Vậy mầy có thể xòe đuôi ra được không?” các bạn hỏi. 

“Ồ, không, tao không làm được,” chó rừng trả lời. 

Chúng tiếp tục: “Và một con công có thể phát ra tiếng kêu du dương rất hay. Mầy có thể tạo ra tiếng kêu du dương vậy được không?” 

“Cái đó thì tao cũng chịu luôn.” 

“Vậy nếu mầy không phải là chó rừng thì rõ ràng mầy cũng không phải là công,” đám bạn kết luận. 

Và chúng đuổi nó ra khỏi đàn.

 

 

Nguồn:

The Painted Jackal

Rev. Charles Swynnerton

https://fairytalez.com/

47 RONIN: KHÚC BI TRÁNG TRONG LỊCH SỬ NHẬT BẢN

 

Tiểu thuyết “47 Ronin” của Ichikawa

Câu chuyện cảm động về lòng trung thành dưới đây là một câu chuyện có thực trong xã hội Nhật Bản dưới thời Edo và dần dần nó trở thành một câu chuyện anh hùng trong nhân dân Nhật Bản, được các nhà biên kịch viết lại dưới dạng Kabuki (một loại hình sân khấu truyền thống của Nhật Bản) và các tiểu thuyết gia đưa vào trong tập sách “Chushin Gura” (kho tàng các truyện trung nghĩa). Chuyện này đã được đạo diễn thiên tài Akira Kurosawa dựng thành phim và bộ phim này đã được trình chiếu một lần ở VN.

Vào năm 1701, nước Nhật được Tướng quân (Shogun) Tokugawa Tsunayoshi cai trị từ lâu đài Edo (Thiên Hoàng chỉ có hư vị). Mặc dù có tính lập dị, nhưng ông khuyến khích chủ thuyết tân khổng giáo và có biện pháp kềm chế bạo lực của giới quân nhân Samurai.

Hằng năm vào dịp Năm Mới, các Tướng Quân có lệ cho phái đoàn mang lễ vật đến biếu Hoàng Đế ở Kyoto, và vào mùa xuân, Hoàng đế lại cho phái đoàn của mình mang quà đến biếu các Tướng Quân

Lâu đài Edo.

Năm 1701, Tướng Quân Tokugawa chọn hai lãnh chúa trẻ: Asano Naganori từ lâu đài Ako, tỉnh Harima và Date từ tỉnh Sendai để tiếp phái đoàn của Hoàng Đế. Để bảo đảm các nghi thức được tuân thủ và sợ rằng sự thiếu kinh nghiệm của hai lãnh chúa sẽ gây khó khăn, Tướng Quân chọn một vị quan cao cấp hơn tên là Kira Yoshinaka để cố vấn giúp đỡ.

Theo truyền thuyết, Kira là một tay vô lại, tham lam và hách dịch. Ông ta thường xuyên gây sự với Asano, buộc người này tội vô lễ (vì không nộp đủ quà cáp cho ông ta). Sau hai tháng bị công khai lăng mạ và sĩ nhục, Asano không thể chịu đựng được nữa. Ngày 14 tháng Ba, trong lâu đài Edo, Asano phẫn nộ rút kiếm đánh Kira làm ông này bị thương nhẹ.

Đối với Tướng Quân Tokugawa, tai nạn này không thể chịu đựng được. Bao lâu nay nghiêm khắc áp dụng luật để ngăn ngừa bạo lực trong giới Samurai, nay lại phải đối mặt với việc chính người đại diện cho mình bị vi phạm, lại vi phạm ngay trong lâu đài Edo là một điều cấm kị. Quyết định được đưa ra ngay lập tức: Asano phải mổ bụng tự sát hoặc bị treo cổ. (Kira không bị trừng phạt, và sau khi lành vết thương, ông ta lại tiếp tục nhiệm vụ.)

Một quân nhân Samurai trẻ, hầu cận của Asano được gởi về lâu đài ở Harima báo tin dữ. Theo luật, nếu một lãnh chúa bị tội chết, lâu đài và lãnh địa ông ta sẽ bị tịch thu. Asano có 312 Samurai dưới quyền và tất cả họ đều sẽ bị mất nhà cửa, đất đai và lợi tức. Họ trở thành những võ sĩ vô chủ, thất nghiệp.

Chủ tịch hội đồng của tỉnh Hirama tên là Oishi Kuranosuka tức giận vì những trò đốn mạt của Kira và vì ông này không bị trừng trị, đồng thời Oishi phải đối diện với tương lai đen tối và bất an, quyết định tìm cách thỉnh nguyện với Tướng Quân. Ý tưởng của Oishi là xin Tướng Quân cho phép Anaso Daigaku (em trai của Asano Naganori) được thay anh lãnh đạo gia đình (bao gồm cả 312 võ sĩ) với cấp bậc lãnh chúa. Có 60 võ sĩ không đồng ý với việc thỉnh nguyện và rời lâu đài.

Lâu đài Ako.

Kế họach này thất bại. Asano Daigaku (lúc đó đang ở Kyoto) gởi thư cho Oishi yêu cầu giao lâu đài lại cho đại diện củaTướng Quân và tuân thủ luật pháp để khỏi làm cho dòng họ Asano bị tiêu vong.

Trước khi rời lâu đài, Oishi và 59 người khác cùng thỏa hiệp quyết báo thù và khôi phục danh dự cho lãnh chúa của họ.

Lo sợ đang có âm mưu báo thù, Kira không dám rời lâu đài Edo nửa bước, đồng thời Asano Daigasu cũng bị Tướng Quân quản thúc chặt trong lâu đài.

Trong khi các võ sĩ vô chủ mỗi người tản mát một nơi, Oishi tìm đến Kyoto và chẳng bao lâu ông ta trở thành tay bài bạc, nghiện ngập, thường xuyên có mặt ở quán Ichiriki để thưởng thức gái đẹp, rượu ngon, thực ra là để đánh lừa. Đồng nghiệp của Oishi cũng tìm cách để Kira tưởng rằng họ đã từ bỏ việc báo thù bằng cách làm nghề thương lái hoặc bán dạo (những công việc không đáng để một võ sĩ thất nghiệp làm) và các hoạt động vô hại khác. Từng người một, giấu nhẹm hành tung, bí mật tìm đến Kyoto và tiếp cận lâu đài Edo.

Sau một thời gian, Kira bớt lo lắng, bắt đầu rời lâu đài ngày một thường xuyên hơn và thường đến quán Ichiriki tổ chức tiệc tùng. Các võ sĩ bắt đầu thu thập về đường đi, chỗ đến và thói quen của Kira.

Tụ họp các võ sĩ lại, Oishi quyết định cùng 46 người sẽ tham gia vào cuộc tấn công.

Ngày 14 tháng 12, 1702, sau khi nhận được thông tin Kira sẽ tổ chức tiệc trà tại quán Ichiriki, 47 võ sĩ vô chủ núp dưới trời mưa tuyết bất ngờ tấn công vào chỗ của Kira.

Trận đánh khốc liệt giữa các võ sĩ và thuộc hạ của Kira diễn ra chừng một tiếng rưỡi, không có sự can thiệp từ bên ngoài. Tất cả thuộc hạ của Kira đều bị giết hoặc bị bắt. Riêng Kira thì mất tăm. Họ lục lọi tìm kiếm mọi ngõ ngách cho đến khi tìm thấy Kira trong một nhà tiêu bên ngoài. Bị lôi ra giữa sân, ông ta được cho cơ hội chuộc lỗi bằng các tự mổ bụng. Ông ta không chịu và bị chặt đầu. Các võ sĩ tìm đường đến nghĩa trang ở Sengaku-ji, đặt đầu Kira trước mộ của Asano Nagonuri.

Giết một vị quan, cho dù là để báo thù cũng phạm tội treo cổ. Họ biết rõ số phận đang chờ mình. Thế nên, thay vì bỏ trốn, Oishi cho hai võ sĩ đến liên lạc với quan tòa của Tướng Quân và đợi ông ta đến bắt.

Đền thờ 47 Ronin ở Sengaku-ji, Tokyo

Hành động ấy khiến cho Tướng Quân Tokugawa rất khó xử. Ông ta có cảm tình với các võ sĩ vì lòng tận tụy trung thành của họ, chứng tỏ họ tin tưởng vào thuyết tân khổng giáo do ông đề xướng. Cho đến lúc bấy giờ, ông đã biết rõ căn nguyên sự xung đột giữa Asano và Kira và ông cũng biết được sự ủng hộ của dân chúng ở khắp nước, đặc biệt ở Kyoto và Hirami và của nhiều thuộc hạ của ông dành cho các võ sĩ.

Treo cổ các võ sĩ phạm tội là đúng luật. Không thực hiện luật là làm nó mất tác dụng.

Rốt cục, Tướng Quân dựa theo luật chiến tranh, thay vì treo cổ họ thì ông ra lệnh cho họ được mổ bụng tự sát . Họ không chết như tội phạm mà chết một cách danh dự như một quân nhân samurai. Tội của họ bị trừng phạt nhưng lòng trung thành của họ được ca ngợi.

Họ chia thành bốn nhóm và lần lượt tự mổ bụng trước sự chứng kiến của bốn lãnh chúa. Hôm đó là ngày 14 tháng Hai, 1703. Chỉ một trong số 47 người đó được tha mạng. Anh là người trẻ tuổi nhất trong nhóm và cũng chính là người đã quay trở lại Hirami để báo tin về cái chết của Asano. Bốn mươi sáu Ronin còn lại được chôn bên cạnh nhau quanh mộ Asano Nagonori.

Khói hương nghi ngút trước mộ của các Ronin.

Ronin trong tranh khắc gỗ Nhật Bản.

NGUYỄN KHẮC PHƯỚC

Tổng hợp và dịch từ báo chí nước ngoài.

* Ronin, tức những võ sĩ đạo không có người lãnh đạo, không có lãnh chúa hoặc* *Ronin:  Những võ sĩ đạo không có người lãnh đạo, không có lãnh chúa hoặc người cầm đầum đầu.