Truyện ngắn
NHƯ CHƯA HỀ ĐOÀN TỤ
Nguyễn Khắc Phước
Buổi trưa ở thị trấn Prao,
huyện Đông Giang. Trời nắng như đổ lửa nhưng học sinh đa phần là con em đồng
bào Cơ-tu đi học về chẳng có em nào đội nón. Chúng tôi chỉ mất chừng năm phút để
đi xe máy giáp vòng thị trấn, cuối cùng cũng kiếm được quán cơm duy nhất đói diện
với một cơ quan nhà nước. Mặc dù đã vào giờ ăn trưa nhưng quán vắng ngắt. Trước
quán có có một xe máy mang biển số Đà Nẵng của một người khách duy nhất đang ngồi
ăn trong quán. Tôi đưa tay chào để làm
quen:
-Chào anh bạn từ Đà Nẵng
nhé. Chúng tôi cũng từ đó lên đây.
Vậy là chúng tôi bắt đầu
chuyện trò vui vẻ.
Đức là một người thích du lịch
bằng xe máy, ngày nay gọi là “đi phượt”. Một mỉnh một xe máy, anh đã đến rất
nhiều nơi, từ Lạng Sơn đến Cà Mau. Có lần anh sang Lào và vài nơi ớ Thái gần
biên giới Lào.
Việc đi lại với anh có phần
thuận lợi nhờ anh có bạn khắp nơi vi có một thời anh là tài xế xe tải, thưởng
chở hàng hoá trong đó phần lớn là lốp xe của DRC - Công ty Cổ phần Cao su Đà Nẵng
đến các đại lý trong nước. Thế nhưng vì chuyện gia đình nên anh đã nghỉ việc gần
mười năm nay.
Chuyện của Đức kể ở Prao chỉ
đến đó khi chúng tôi rời quán ăn và Đức tiếp tục cuộc hành trình của anh.
Vài tháng sau, khi tôi được
bạn mời vào họ nhà trai đến thị trấn Khâm Đức, huyện Phước Sơn để dự tiệc cưới
và rước dâu về Đà Nẵng, tôi lại gặp Đức ở một quán cà phê. Tôi rủ Đức tối ở lại
ngủ với tôi vì phòng còn dư một giường ở một khách sạn được trang bị khá cao cấp
dành cho những tay buôn vàng và sâm Ngọc Linh.
Tối hôm đó, sau khi thử món
thịt rừng với rượu ba kích, hai đặc sản của thị trấn miền núi này, chúng tôi về
khách sạn và Đức kể tiếp câu chuyện của anh mà ở Prao chỉ mới khúc đầu.
Có một thời các thuỷ thủ ghé
Nhật thường mua hàng nội địa cũ như máy giặt, máy điều hoà, máy cát-set mang về
nước bán. Đức được thuê chở thứ hàng này nên anh ra vào cảng Đà Nẵng thường
xuyên. Anh thường gặp Vĩnh là nhân viên thúế vụ ở đó. Hai người quen nhau rồi
yêu nhau và tiến tới hôn nhân không mấy khó khăn vì cả hai đều có gia đình lâu
đời ở trung tâm Đà Nẵng.
Cuộc sống tượng đối hạnh
phúc, không thiếu thốn về vật chất cũng như tinh thần vi hai người chỉ có một cậụ
con trai duy nhất.
Một ngày nọ, một bạn học cũ ở
trường Phan Chu Trình mời Đức và hai bạn nữa vào TP HCM dự đám cưới của con
trai anh ta. Một vài bạn cùng lớp khác cũng đến tham dự. Sau tiệc cưới, họ rủ
nhau đến một quán nước để hàn huyên.
Đang ngồi cà phê, một bạn đứng
dậy, bước nhanh ra đường và gọi một người phụ nữ đang đi ngang qua:
-Định, Định. Đức ở đây này.
Người phụ nữ kia quay lại và
lớn tiếng mắng:
-Đừng có vớ vẩn nghe cha nội.
Tui đâu phải Định mà kêu.
Đức bước ra xem chuyện gì và
ngạc nhiên thấy chị kia giống vợ anh như đúc. Đức ôn tồn nói:
-Xin lỗi cô. Ông bạn của tôi
nhầm cô với với vợ tôi vì hai người giống nhau như chị em sinh đôi vậy. Mong cô
tha lỗi.
Người phụ nữ bớt giận và hỏi:
-Anh tử đâu đến?
-Từ Đà Nẵng.
-Tôi nghe mẹ nói tôi một người
em sinh đôi ở Đà Nẵng đã mất liên lạc được từ 1972. Biết đâu vợ anh là em ruột
của tôi.
Hai người nói chuyện một lúc
và người phụ nữ kia mời anh đến nhà để mẹ chị gặp và trao đổi cho tường tận.
Đức xin địa chỉ và hứa ngày
hôm sau sẽ đến vì hôm nay phải họp mặt với bạn bè mấy chục năm rồi mới gặp lại
nhau.
Hôm sau, Đức tìm đến địa chỉ
mà Vĩnh, người phụ nữ hôm qua gây lộn với bạn của anh, đã cho anh.
Tiếp anh là bà cụ đã trên 80
nhưng sức khoẻ còn khá tốt.
Mặc dù ở miền Nam mấy chục
năm rồi, bà vẫn nói giọng Quảng Trị đặc sệt:
-Nghe con gái tui nói vợ chú
ở Đà Nẵng giống hắn như tạc, mà hắn cũng có đứa chị sanh đôi mà năm 72 tui đã gởi
người ta nuôi ngoài Đà Nẵng, từ đó đến chừ không liên lạc được vì mất tờ giấy
ghi địa chỉ nhà cha mẹ nuôi.
Tay xách nách mang bốn đứa
con chạy bộ từ Quảng Trị vào Huế. Bà và các con được một chiếc xe tải đưa từ Huế
vào Đà Nẵng và cho bà và các con xuống tại trung tâm thành phố. Không nhớ chỗ
đó là đâu. Đang lúc bơ vơ và đói lả, bà được một gia đình cho tá túc được vài
ngày. Thời gian đó, có nhiều người cùng quê lang thang trên đường. Họ nói mấy
trại tạm cư có phát gạo nên bà hỏi đường đến đó. Lúc rời nhà trọ, một trong hai
bé sinh đôi, lúc đó mới hai tuổi, bị sốt nên ông bà chủ nhà trọ biểu để cháu ở
lại để họ chăm sóc, ít bữa ổn định chỗ ở thì quay lại bồng cháu đi. Thế nhưng
sau vài ngày ở trại tạm cư, có một chuyến xe duy nhất đến chở bà con đi kinh tế
mới ở miền Nam, bà cùng ba con đành phải lên xe đi mà chưa kịp trở lại nhà trọ
cũ để mang bé Định đi cùng.
Mọi chuyện đều như trên trời
rớt xuống, Đức chẳng biết thực hư thế nào. Nếu thằng bạn của Đức không trông thấy
Vĩnh thì không có chuyện rắc rối thế này.
Gia đình cha mẹ vợ của Đức
là người gốc Đà Nẵng và gia đình anh cũng vậy. Vợ anh là người rất hiếu thảo,
thường xuyên về nhà thăm cha mẹ ruột và bao giờ cũng mang theo quà biếu, không
có dấu hiệu gì vợ anh là con nuôi. Thế
mà bây giờ lại xảy ra chuyện rắc rối, Đức không biết tính sao. Liệu anh có nên
kể chuyện này với vợ và cha mẹ vợ?
Anh cảm thấy mình giống một
nhân vật trong một truyện tương tự trong tập phim truyền hình Như Chưa Hề Có Cuộc
Chia Ly của nhà báo Thu Uyên. Anh vốn là một tài xế, thường có phản ứng nhanh để
giải quyết sự việc, vậy nên anh hứa với bà mẹ của Vĩnh sẽ mang chuyện bà kể vể
thưa lại với cha mẹ vợ, thử xem sự thật thế nào, vợ anh là con ruột hay con
nuôi của cha mẹ vợ.
Như Chưa Hề Có Cuộc Chia Ly
kể về những cuộc sum họp gia đình rất cảm động, tưởng như chỉ có trong mơ, thế
nhưng những gì xảy ra sau khi đoàn tụ thì mỗi gia đình mỗi cảnh, phim không bao
giờ nói hết.
Về nhà, Đức vô tư kể lại
chuyện trên cho vợ nghe. Sau đó, anh đến nhà cha mẹ vợ để hỏi chuyện ấy hư thực
thế nào.
Đức được cha vợ dạy một bài học:
-Mầy là thằng ngu. Đang ăn
yên ở yên, khi không mầy nghe chuyện tào lao ngoài đường lại cho là thực và đem
về nhà thêm sinh chuyện. Giá như mầy im đi, chuyện đâu để đó, thì chẳng có chuyện
gì rắc rối xảy ra. Ví dụ như mầy ra đường nghe ai đó nói thằng Tuấn không phải
là con ruột của mầy, mầy có tin không? Rồi mầy nghe lời người ta tức tốc đi làm
xét nghiệm ADN. Biết bao thằng làm như vậy nhưng chúng là những thằng ngu. Thằng
khôn biết suy nghĩ thì không bao giờ làm vậy. Chăm sóc một đứa trẻ từ lọt lòng
đến khi trưởng thành, biết bao nhiêu là công sức, của cải và tình yêu thương
dành cho nó. Gia đình hạnh phúc, trên dưới thuận hoà. Đùng một cái phát sinh chuyện xét nghiệm ADN,
khiến gia đình tan nát. Kết quả nó là con ruột của mầy thì mầy cũng mất thằng
con vì nó chẳng còn kính trọng mầy. Tình cảm vợ chồng mầy cũng sụp đổ vì mầy là
kẻ tâm thần, đồng bóng, hoặc đang thực hiện âm mưu thâm độc bằng cách dựng chuyện
để bôi nhọ danh dự gia đình. Nếu kết quả nó không phải là con ruột của mầy, vậy
là công nuôi dưỡng của mầy bấy lâu thành công cốc. Công sinh sao bằng công dưỡng.
Mầy mất một thằng con. Mầy biến một đứa trẻ có cha mẹ đàng hoàng thành đứa mồ
côi. Có ác độc không? Có vô nhân đạo không? Mày chưa đến tuổi để ngộ ra rằng
sinh ra một đứa trẻ là đưa một sinh linh vào vòng sinh lão bệnh tử. Nó phải
tiêm đến 10 thứ vắc-xin mới có thể sống
sót. Rồi học hành, thi cử, kiếm công việc làm, thực ra là đi làm đầy tớ cho người
ta chỉ để kiếm cái ăn, cái mặc, cái nhà … cũng giống như những sinh vật khác,
thậm chí còn khổ hơn bởi những loài khác không có chiến tranh. Con ruột và con
nuôi, chưa biết đứa nào có hiếu hơn đứa nào. Mầy không thấy hai đứa con ông Năm
Giỏi nghe tin cha ốm tìm về, nhưng khi nghe nhà đã cầm cố để lấy tiền chửa bệnh
cho cha thì hai đứa lặng lẽ bỏ đi. Hoá
ra chúng về chỉ để chia gia tài. Ông Tám
Khéo có một đứa con gái duy nhất lấy chồng ở nước ngoài, nay trên 80 rồi, mặc
dù không thiếu thốn vật chất nhưng thiếu thốn tình cảm, thấy hai ông bà thui thủi,
rất buồn. Nếu hồi trẻ ông bà xin một đứa con nuôi thì nay đã có người lui tới
chăm sóc. Thế nên tao định khuyên vợ chồng bây nên xin một đứa con nuôi, gọi là
làm phúc, làm phước để tạo nghiệp lành. Nuôi con gái càng tốt vì lớn lên mình gả
chồng cho nó là hoàn thành nhiệm vụ.
Chuyện về vợ Đức có cô chị
sinh đôi lắng xuống một thời gian đến
khi Tuấn, con trai của họ vào TP HCM dự thi vào đại học và vợ anh dẫn Tuấn đi,
nhân tiện vào thăm bà mẹ và chị gái mà Đức đã đến thăm mấy năm trước.
Hai mẹ con trở về khi Tuấn
thi xong. Vĩnh vui vẻ cho Đức biết là hai chị em đã đi xét nghiệm ADN và kết quả
họ là chị em ruột. Đức dặn vợ phải giữ bí mật, không những không cho ông bà ngoại
của Tuấn biết mà còn thường xuyên đến chăm sóc và tặng quà.
Tuấn đươc trúng tuyển vào Đại
học Kiến trúc TP HCM và lên đường nhập học. Không lâu sau đó, Vĩnh nhắn tin Định
vào gấp vì mẹ đau nặng, hai anh đã ở nhà riêng nên cần Vĩnh vào chăm sóc. Ngoài
ra hai anh còn đồng ý để mẹ chuyển quyền thừa kế ngôi nhà cho Vĩnh để bù lại thời
gian phải làm con nuôi.
Vĩnh lặng lẽ đi Sài Gòn,
không báo cho cha mẹ, bây giờ là cha mẹ nuôi, biết vì sợ họ buồn. Thực ra, ông
bà không buồn lắm, cho rằng mình đã làm tròn nhiệm vụ.
Vì mẹ bị tai biến và nằm liệt
giường nên Định phải túc trực ngày đêm. Đức không đi Sài Gòn được vì một mình
quản lý cửa hàng xe đạp và phải thường xuyên đến thăm và tặng quà cha mẹ nuôi của
vợ, nói dối là quà của vợ gởi biếu ông bà ngoại.
Đức và Định dần dần thưa điện
thoại hoặc nhắn tin cho nhau vì Định không cầm máy. Tuấn ra trường và kiếm việc
ở Sài Gòn nên không về nhà. Trong thời kỳ dịch Covid 19, Tuấn nhắn tin bà ngoại
đã mất ở bệnh viện, mẹ nó nhận được hủ tro cốt mà người ta nói là của bà ngoại.
Đức một mình ở nhà. Thỉnh
thoảng đóng cửa hàng để đi phượt bằng xe máy. Thời gian thấm thoát đã gần mười
năm vợ chồng anh không gặp nhau.
Được hỏi tại sao Định có thể
quên gia đình cha mẹ nuôi và chồng dễ dàng như vậy, Đức nói có lẽ ở nhà cha mẹ
nuôi, vợ anh cảm nhận được mình là con nuôi và quen với lối sống tử tế ngoài mặt
mà xa cách trong lòng. Đến bây giờ, anh mới nhận ra vợ anh chỉ làm cho xong phận
sự của một người vợ, người mẹ chứ không tích cực hay sốt sắng vào bất cứ việc
gì. Trong lòng Vĩnh có lẽ chỉ ấp ủ một thứ mà thôi, đó là ước mơ có ngày được
đoàn tụ với gia đình ruột thịt.
Được hỏi Đức có định tái giá
hay quan hệ tình cảm với ai nữa không, anh dứt khoát nói không. Anh hài hước thêm:
-Mình đã yêu và cưới một phụ
nữ yêu mình, có lý lịch và nguồn gốc rõ ràng, hoá ra họ chẳng yêu mình và lý lịch
chắp vá. Mình chỉ cưới được cái xác chứ không cưới được cái hồn, ôm đươc cái
thân chứ không ôm được cái tâm. Nếu không có Eva và con rắn thì Adam vẫn thong
dong vui chơi trong vườn địa đàng chứ đâu phải xuống trái đất để lao động khổ cực
và chưa ai nói hai người đó được ly thân. Còn mình được Thượng đế cho ly thân với
Eva và đưa mình trở lại thiên đường rồi, không dại gì mà quay trở lại bể khổ trần
gian ấy nữa. Chuyện của mình chưa có hồi kết nên nếu Thu Uyên đưa lên phim thì
phải đặt tên là: Như Chưa Hề Có Cuộc Đoàn Tụ.