 |
Nhà văn Ursula Wills-Jones.
Ảnh của Louise Gethin,
từ trang http://ursulawrites.blogspot.com
NGƯỜI QUÉT THỜI GIAN
Truyện ngắn của Ursula Wills-Jones
Có thể
bạn chưa từng quen biết
những người quét thời gian. Người quét thời gian là người quét tất cả thời
gian bị mất và lảng phí. Bạn
không thể thấy họ được
đâu cho dù bạn đang ở nhà ga xe lửa và nghĩ là mình thoáng thấy ai đó, có lẽ là người quét thời
gian, đang lau chùi gần
cái ghế dài nơi bạn đang ngồi.
Giả sử bạn thấy
họ, có thể đó là một người gầy
ốm, xanh xao, dáng vẻ chăm chỉ, tay cầm chổi
và cây lau nhà. Đàn ông thì mặc
đồ lao động áo liền quần, phụ
nữ thì mặc váy lỗi thời
bằng vải tuýt thô và quấn khăn trên đầu.
Người
quét thời gian có mặt bất cứ
nơi đâu mà thời gian đang bị đánh mất hoặc
lảng phí. Bao giờ cũng có vài người ở ga xe lửa,
ít nhất cũng có một người ở
phòng phẩu thuật của bác sĩ. Người
chờ đợi quá lâu để cầu hôn đến
nỗi tóc bạn gái mình đã bạc có thể có người
quét thời gian riêng cho
mình luôn ở bên cạnh. Người phụ
nữ đã ba mươi lăm năm làm việc phát ngán trong một đại lý bất
động sản, ước mơ
mở một cửa hàng bán hoa, khiến
cho người quét thời gian ở bên hàng xóm thở
dài, và kiếm một cái xẻng hốt
rác to hơn.
Bạn
không nên thương hại những người
quét thời gian, cho dù họ làm công việc tầm thường:
họ không bao giờ đau ốm, đừng
lo rằng họ chọn sai nghề,
và có điều kiện làm việc tuyệt hảo,
mặc dù không ai biết họ làm gì để
giải trí. Họ thích những ngày ngân hàng nghỉ việc, vì lúc đó hình như có nhiều
thời gian hơn ngày thường. Vào dịp Lễ Giáng Sinh và năm mới, người
quét thời gian có một tuần nghỉ
ngơi. Khi trở lại làm việc
vào đầu tháng Giêng, họ phải xử
lý một đống thời gian to tướng
đã đánh mất, lảng phí, đó là lý do tại sao tháng Giêng dài hơn những tháng khác.
Người
quét thời gian lâu nay
bao giờ cũng hiện diện, dù cuộc
sống hiện đại đã tạo
nên thời gian bị lảng phí ở
những nơi đông người lớn đến
nỗi trong đó có vài nơi mà người quét thời
gian bắt buộc phải công nghiệp
hóa hoạt động của họ,
mua một số xe nén chuyên dụng tương tự
như xe của công nhân vệ sinh. Họ dùng xe này ở những nơi
cần phải thu gom nhiều nhất, ở
nhà tù hay ở khu mua sắm, ở hai nơi
đó, thời gian bị lảng phí giống
như thủy triều có thể
dìm ngập ngay cả những người
lành nghề tận tụy nhất.
Giả sử bạn hỏi
một người quét thời gian, họ sẽ cho bạn
biết một điều đáng ngạc
nhiên: thời gian vui chơi giải trí không phải
là thời gian lảng phí. Đang lau chùi trong một văn phòng lớn ngập ngụa
buồn tẻ đến choáng váng, người
quét thời gian đi thẳng qua người phụ nữ
đang đọc tờ quảng cáo ngày nghỉ
dưới bàn, mải mê nghiền ngẫm hình ảnh những
bãi biển nhiệt đới. Họ
sẽ bỏ qua bàn tiếp theo, nơi người đàn ông đang thích thú tự hỏi bà mẹ
vợ mặc đồ sao mà trông như
là khỏa thân, và dừng lại ở
bàn của người thanh niên đang đếm từng phút và chán ngán từng giờ.
Có thể
bạn sẽ ngạc nhiên khi biết
thời gian bị lảng phí sẽ
ra sao khi nó được lau
chùi sạch sẽ. Đừng bao giờ
sợ, người quét thời gian là người tái chế nhiệt tình. Thời
gian lảng phí được thu gom, chất vào nhữg côngtenơ to tướng, chuyển
đến cảng Liverpool, chất lên tàu thủy, chở sang Ấn
Độ. Ở đó, trong một khu công nghiệp đầy bụi
bặm, nó được làm sạch, phân loại và xếp hạng.
Thứ thời gian bị nhiểm độc
nhiều nhất – dư lượng
của những cuộc đàm phán hòa bình thất bại,
bỏ tù người vô tội, những
cuộc hôn nhân độc địa, được
gạn ra và bỏ vào thùng để chôn ở một
căn cứ quân sự không còn sử dụng. Ở
đó, phải mất hai hoặc ba thế kỷ
để nó phân hủy, và trở thành vô hại.
Thứ thời gian còn lại – sinh ra bởi những cuộc
hội họp buồn chán, những
cuộc hẹn bị lỡ,
những chuyến xe buýt trễ, những buổi
tối vô vị ở rạp
hát vì phải xem một vở kịch
tồi - được làm sạch, chất lên tàu thủy
và chở đến khu chế xuất công nghiệp
Quảng Châu. Ở đây, nó được nén chặt, lưu kho, và chờ
tái phân phối. Khoảng chừng hai mươi
phần trăm được đưa thẳng
đến các nhà máy ở khu chế xuất,
nơi có tỷ lệ năng xuất
cao nhất thế giới. Một
phần tư được chính phủ
Trung Quốc mua bằng đô-la tiền mặt. Mười
phần trăm của phần cô đặc
nhất được bán cho phòng thí nghiệm vật lý học
nghiên cứu các hiện tượng, phản
ứng ở nhiệt độ
thấp ở California. Khoảng chừng hai mươi
phần trăm được bán riêng cho những khách hàng tư nhân giàu có, những lão già giàu nhất vừa cưới
được những cô vợ trẻ
đẹp.
Tuy nhiên, những
người quét thời gian không làm việc đó vỉ lợi
nhuận. Tiền kiếm được
từ những giao dịch này trả cho những họat
động của họ bao gồm
máy hút, bao bì, áo quần
lao động và việc chuyên chở. Phần còn lại
được phân phối cho những mục đích tốt.
Không ai nhận thêm thời gian phải điền vào đơn
xin hay yêu cầu một khoản trợ
cấp. Tất cả đều
không biết họ đang được trợ
giúp. Một trong những người hưởng
lợi là một nhà khoa học tiều tụy
và mệt mỏi trong một phòng thí nghiệm công cọng tồi tàn ở
ngoại ô Novosibirsk, người sẽ tìm ra thuốc
chủng ngừa bệnh sốt
rét. Một người khác là cô gái điếm trong khu ổ chuột ở
Nairobi, phải nuôi dưỡng mười bảy
đứa trẻ, và mặc dù hai mươi
năm trong nghề vẫn chưa bao giờ
đau ốm. Một phần ba dành cho anh tài xế tắc-xi
người Ấn-Độ sống
trong một căn hộ chật hẹp
ở Toronto, vừa kiếm tiền
để gởi về nhà nuôi bà vợ
đau ốm và các con, vừa viết một
cuốn sách mà về sau được công nhận
là cuốn tiểu thuyết vĩ đại
nhất của thế kỷ.
Không phải
tất cả những ai nhận
được sự hào phóng của người quét thời
gian đều là con người. Cách Timbuktu chừng bốn mươi
dặm, một nhà thờ Hồi-giáo thời
trung-cổ, bị cát chôn vùi, được chuyển giao khoảng
mười năm một lần. Một
nơi nào đó dưới đáy biển Aegean, một chiến thuyền
của người Troia được bảo quản
thần kỳ trong bùn. Tương tự như
vậy, những người quét thời
gian cũng tặng một ít thời gian cho một
ngôi đền ở Mexico, và bảo quản một
kho báu của kẻ cướp từ
Thời-kỳ-đen-tối trong một đầm lầy
ở Galway.
Một
khoảng thời gian từ thiện được
giữ lại cho các tình huống khẩn cấp,
cả nhỏ và lớn. Nó được
thả xuống bằng dù trong những
lúc tuyệt vọng, và đã tạo điều kiện
cho những thỏa thuận hòa bình, thay đổi
cuộc chiến, và cho phép nhiều người cha kịp
đến phòng sinh.
Những
người quét thời gian, đúng như bản chất
của họ, thích gọn gàng và trật tự. Họ
muốn loài người phải suy nghĩ về
việc lảng phí thứ quý giá này, nhưng không hy vọng điều đó sẽ
sớm xảy ra.
Chẳng
có bài học đạo đức nào trong truyện
này. Chỉ là nếu bạn định
vứt thời gian của bạn, thì xin nhớ
rằng có người phải nhặt
lại.
***
Nguyên tác: The Time Sweepers của Ursula Wills-Jones đăng trên trang web Eastoftheweb.com.
Người dịch: Nguyễn Khắc Phước
***
Ghi chú của
người dịch:
.Novosibirsk: một
thành phố ở Nga.
.Toronto: thành phố
lớn nhất của Canada.
.Timbuktu: một
thành phố ở Mali.
.Biển
Aegean: thuộc Địa Trung Hải.
.Troia (còn có tên là Troy): một
thành phố thời cổ Hy Lạp,
được nhắc đến trong truyện
Iliad, bộ thơ anh hùng ca cổ Hy Lạp được
coi là của Homer.
.Thời–kỳ-đen-tối: thời kỳ suy thoái sau sự suy tàn của
đế chế La Mã.
.Galway: một
thành phố ở Cộng hòa Ireland.
