Ăn ba hộp sữa chua mỗi ngày và những bí quyết khác từ người phụ nữ sống đến 117 tuổi
12 tháng 5 năm 2025
Người phụ nữ sống thọ hơn trăm tuổi
này có đường ruột cực kỳ khỏe mạnh, với các tế bào trẻ hơn 17 tuổi so với tuổi
thật của bà
Trong suốt 18 tháng, cho đến khi qua đời trong giấc ngủ vào năm ngoái ở tuổi 117, Maria Branyas Morera là người sống thọ nhất trên Trái Đất. Sinh ngày 4 tháng 3 năm 1907 tại San Francisco, Hoa Kỳ, trong một gia đình gốc Catalan, và định cư tại Tây Ban Nha từ năm 8 tuổi, cụ bà siêu thọ (người từ 110 tuổi trở lên) này đã trở thành tâm điểm chú ý của giới khoa học kể từ khi bà qua đời vào tháng 8 năm 2024.
Các nhà nghiên cứu đang tìm cách
khám phá bí quyết trường thọ của Morera đã nghiên cứu hệ vi sinh vật đường ruột
của bà và công bố một bài báo về những phát hiện của họ. Mặc dù kết quả vẫn
chưa được bình duyệt, nhưng chúng cung cấp một cái nhìn sâu sắc thú vị về chế độ
ăn uống và lối sống có thể giúp kéo dài tuổi thọ của chúng ta.
Phân tích gen và hệ vi sinh vật đường
ruột của Morera cho thấy các tế bào trong cơ thể cô bé hoạt động như thể chúng
trẻ hơn 17 tuổi so với tuổi thật. Nghiên cứu phát hiện Morera có hệ đường ruột
cực kỳ khỏe mạnh, với hệ vi sinh vật được mô tả là "kháng viêm" cho
thấy mức độ bifidobacterium cao - một chi vi khuẩn đường tiêu hóa, còn được gọi
là hệ vi sinh vật đường ruột, cư trú trong đường tiêu hóa của chúng ta. Theo
các nhà nghiên cứu, hệ vi sinh vật của cô bé "giống hệt hệ vi sinh vật của
trẻ sơ sinh".
Trước khi qua đời, Morera chia sẻ với
người phỏng vấn rằng tuổi thọ của bà là nhờ nhiều yếu tố: bà tránh rượu bia và
thuốc lá, đi bộ hàng ngày, ăn nhiều trái cây và rau củ, cũng như ăn ba hộp sữa
chua mỗi ngày. Bà cũng có bạn bè và gia đình bên cạnh và "tránh xa những
người độc hại".
Tiến sĩ Megan Rossi, người sáng lập
The Gut Health Doctor và là nghiên cứu viên tại Đại học King's College London,
cho biết: “Là một chuyên gia dinh dưỡng, tôi thấy rất thú vị khi tìm hiểu những
người sống trăm tuổi và siêu trăm tuổi ăn gì. Những nguyên tắc mà Morera tuân
theo rất phù hợp với sức khỏe đường ruột tối ưu, và một trong những điều mà
nghiên cứu cho thấy là sự đa dạng của hệ vi khuẩn đường ruột của bà. Hiện nay,
đây được coi là một trong những dấu hiệu tốt nhất về sức khỏe đường ruột của một
người.”
Những người có hệ vi khuẩn đường ruột
đa dạng và “cân bằng” hơn dường như có nguy cơ mắc khoảng 70 bệnh mãn tính khác
nhau, từ bệnh tim đến tiểu đường tuýp 2 , thấp hơn, vì mỗi loại vi khuẩn hoặc
vi sinh vật đều có tác dụng khác nhau đối với cơ thể. Tiến sĩ Rossi cho biết:
“Nếu bạn có nhiều loại vi khuẩn khác nhau bên trong cơ thể, về cơ bản bạn sẽ có
nhiều kỹ năng hơn. Theo một nghĩa nào đó, chúng đang thực hiện nhiều công việc
hơn cho bạn.”
Vì lý do này, các chuyên gia tin rằng
sức khỏe đường ruột tốt sẽ kéo dài tuổi thọ – bằng cách bảo vệ chúng ta khỏi
nhiều bệnh tật thường gặp ở tuổi già, những tình trạng có khả năng khiến chúng
ta tử vong sớm.
Bài học về sức khỏe từ một người sống
thọ
Khi xem xét trường hợp của Morera,
điều quan trọng cần nhớ là hai điều chính. Thứ nhất, theo lời bà, bà được ban
phước “may mắn và di truyền tốt”. Thứ hai, không chỉ một yếu tố mà là sự kết hợp
giữa chế độ ăn uống và lối sống đã giúp bà sống đến tuổi già như vậy…
1. Ba hộp sữa chua một ngày
Có thể bạn sẽ dễ dàng suy luận từ
điều này rằng "nếu bạn ăn ba hộp sữa chua mỗi ngày, bạn sẽ sống lâu
hơn", nhưng thực tế lại phức tạp hơn thế. Hơn nữa, Tiến sĩ Rossi chỉ ra,
không chỉ sữa chua mà còn rất nhiều loại thực phẩm lên men khác, bao gồm kefir,
kim chi và dưa cải muối chua, đã được nghiên cứu chứng minh là có lợi cho sức
khỏe đường ruột. "Chúng ta biết rằng thực phẩm lên men có liên quan đến việc
tăng cường sự đa dạng vi khuẩn đường ruột", bà nói, "và một số nghiên
cứu thậm chí còn cho thấy việc ăn chúng làm giảm các dấu hiệu viêm nhiễm trong
cơ thể".
Viêm nhiễm có liên quan đến một loạt
các vấn đề sức khỏe bao gồm xơ vữa động mạch (hẹp động mạch), ung thư, rối loạn
chuyển hóa, bệnh động mạch vành, béo phì và bệnh phổi mãn tính. Mặc dù cần nhiều
nghiên cứu hơn để hiểu rõ mối liên hệ này, các chuyên gia dinh dưỡng tin rằng
việc tiêu thụ thực phẩm lên men sẽ làm giảm tình trạng viêm. Nhưng chính xác
thì ăn sữa chua tốt hơn uống một ly sữa như thế nào?
Tiến sĩ Rossi giải thích: “Khi bạn
lấy một thứ gì đó như sữa bò và thêm một số loại vi khuẩn nhất định vào đó [để
làm sữa chua], những vi khuẩn này sẽ thay đổi cấu trúc của một số protein và đường
trong sữa. Chúng phân hủy lactose [đường] và tạo ra axit hữu cơ, vốn có liên
quan đến nhiều lợi ích sức khỏe. Chúng cũng thay đổi cấu trúc của một số
protein để biến chúng thành protein hoạt tính sinh học, được cho là có lợi cho
sức khỏe tim mạch. Nói cách khác, quá trình lên men tạo ra các hóa chất hoạt
tính mà chúng ta không thể chỉ nhận được từ sữa bò.”
Trước khi bạn tìm hiểu sâu hơn về
Müller Corner, cần lưu ý rằng một số loại sữa chua hiệu quả hơn những loại
khác. Hãy đảm bảo bạn chọn loại sữa chua nguyên chất, không đường, có nồng độ
men sống và hoạt tính cao, không chất nhũ hóa.
2. Chế độ ăn giàu trái cây và rau
quả
Tiến sĩ Rossi cho biết: “Nếu chúng
ta nhìn vào lối sống của Morera, bà ấy rất chú trọng đến chế độ ăn Địa Trung Hải
. Những người có sức khỏe đường ruột tốt thường ăn nhiều nhóm thực phẩm có nguồn
gốc thực vật khác nhau mà tôi gọi là 'Sáu nhóm thực phẩm tuyệt vời'. Nhóm này
bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như hạt diêm mạch, lúa mì và yến mạch;
rau; trái cây; các loại hạt và hạt giống; thảo mộc và gia vị; và cuối cùng là
các loại đậu - như đậu gà, đậu lăng và đậu bơ. Mỗi nhóm cung cấp cho vi khuẩn
đường ruột của bạn các loại phân bón khác nhau. Đối với tôi, hai nguyên tắc
chính để có sức khỏe đường ruột tối ưu là: ăn đủ Sáu nhóm thực phẩm tuyệt vời hầu
hết các ngày và bổ sung thực phẩm lên men vào chế độ ăn uống của bạn.”
Bà nói thêm rằng việc áp dụng chế độ
ăn uống thân thiện với đường ruột hơn là một lựa chọn lối sống chứ không phải
là một giải pháp tức thời: "Một khi bạn đã quen, việc duy trì nó thực sự
khá dễ dàng, nhưng sự thật là nếu bạn ngừng ăn nhiều loại thực vật khác nhau, hệ
vi sinh vật đường ruột của bạn có thể thay đổi sau vài ngày. Vì vậy, khi chúng
ta nghĩ về sức khỏe đường ruột tốt, đó là một cuộc chạy marathon, chứ không phải
chạy nước rút."
3. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục vừa phải mang lại nhiều
lợi ích cho sức khỏe và có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng như bệnh
tim mạch vành, đột quỵ, tiểu đường tuýp 2 và ung thư. Nghiên cứu cũng cho thấy
tập thể dục có thể tăng cường số lượng vi khuẩn có lợi trong đường ruột và tăng
cường sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột, từ đó cải thiện sức khỏe đường
ruột.
Như Tiến sĩ Rossi giải thích, hoạt
động thể chất giúp cải thiện lưu lượng máu đến đường tiêu hóa và giúp chúng ta
duy trì nhu động ruột đều đặn, nghĩa là thức ăn đi qua ruột được bổ sung thường
xuyên. "Ruột thực chất là một cơ bắp", bà nói, "vì vậy, việc vận
động có thể giúp thức ăn được bơm qua ruột và bổ sung nguồn dinh dưỡng cho các
vi khuẩn, giúp chúng được ăn uống đầy đủ và no bụng".
4. Cắt giảm rượu
Mặc dù thỉnh thoảng chúng ta có thể
thích nhâm nhi một chút, nhưng rượu được biết là làm tăng tính thấm của ruột,
hay còn gọi là "rò rỉ". Một trong những vai trò của ruột là hoạt động
như một người gác cổng, quyết định những gì có thể đi qua niêm mạc ruột vào hệ
thống máu. "Nó hoạt động như một rào cản", Tiến sĩ Rossi giải thích.
"Nhưng khi bạn uống quá nhiều rượu , rào cản đó sẽ trở nên thấm, cho phép
những thứ không nên đi từ ruột vào hệ thống máu đi qua, dẫn đến phản ứng viêm.
Nói cách khác, uống nhiều hơn, chẳng hạn, một ly rượu vang, có thể gây ra tình
trạng viêm nhẹ trong cơ thể bạn."
5. Tránh xa những người 'độc hại'
Việc có những người xung quanh mà bạn
không hòa hợp có thể gây căng thẳng, và Morera đã đúng khi tránh điều này,
không chỉ vì sức khỏe tinh thần của cô mà còn vì sức khỏe của hệ vi sinh vật đường
ruột.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho
thấy sức khỏe đường ruột và sức khỏe tinh thần có mối liên hệ thông qua trục
não-ruột – một mạng lưới các dây thần kinh, chất dẫn truyền hóa học và vi khuẩn
tạo nên hệ vi sinh vật đường ruột của bạn – và thực phẩm bạn ăn có thể ảnh hưởng
đáng kể đến sức khỏe tinh thần. Nồng độ cortisol tăng cao, thường là hậu quả của
căng thẳng mãn tính, có tác động tiêu cực đến sức khỏe đường ruột.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng
cortisol có thể phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột và làm tăng tính thấm ruột (rò
rỉ ruột), có khả năng dẫn đến các vấn đề tiêu hóa. Căng thẳng cũng có thể kích
hoạt chế độ "chiến đấu hay bỏ chạy" của cơ thể, về cơ bản sẽ kìm hãm
chức năng tiêu hóa, ưu tiên lưu lượng máu đến các cơ quan cần thiết cho sự sống.
Điều này có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng khó chịu, từ đầy hơi đến táo
bón.
Thậm chí có thể có trường hợp một số
người thực sự độc hại khi ở gần. Rossi nói: "Ngày càng có nhiều nghiên cứu
cho thấy chúng ta chia sẻ vi khuẩn với những người chúng ta tiếp xúc, bởi vì
chúng ta không chỉ có hệ vi sinh vật đường ruột mà còn có hệ vi sinh vật trên
da". "Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bạn cùng nhà - ngay cả những
người không phải người yêu - cũng chia sẻ vi khuẩn. Chúng ta thậm chí có thể
chia sẻ vi khuẩn với những người đi cùng tàu điện ngầm hoặc xe buýt. Thật thú vị
khi Morera tránh xa một số người nhất định, không chỉ vì trục não-ruột - để cô ấy
không bị căng thẳng - mà còn có một giả thuyết cho rằng điều đó cũng có nghĩa
là cô ấy ít có khả năng chia sẻ vi khuẩn 'xấu' từ những người độc hại đó."
Dịch sang tiếng Việt từ:
https://www.telegraph.co.uk/health-fitness/conditions/ageing/woman-who-live-to-117/
https://www.telegraph.co.uk/health-fitness/conditions/ageing/woman-who-live-to-117/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét